به گزارش خبرگزاری «حوزه»،‌ آيت‌ الله‌ دوزدوزاني‌ پس‌ از پيروزي‌ انقلاب‌ خدمات‌ شاياني‌ به‌ انجام‌ رسانده‌ كه‌ از جمله‌ آنها مي‌توان‌ سفر او به‌ تركيه‌، سوريه‌ و عربستان‌ و شركت‌ در مراسم‌ حج‌ و گفت‌ و گو با گروه هاي‌ مختلف‌ و انديشمندان‌ گوناگون‌ براي‌ انتشار انقلاب‌ و افكار آن‌ را نام‌ برد.

وی  پس از سالها حضور در قم و تلاش در جهت  تدريس‌ و تربيت‌ طلاب‌ علوم دینی سرانجام امروز 21 تیرماه در سن 90 سالگی دعوت حق را لبیک گفت و به لقاء الله پیوست.

تولد و دوران‌ كودكي‌

 آيت‌ الله‌ محسن‌ دوزدوزاني‌ در سال‌ 1307 در تبريز در ميان‌ خانواده‌اي‌ اهل‌ علم‌ و تقوا ديده‌ به‌ جهان‌ گشود. پدرش‌ مرحوم‌ آيت‌ الله‌ العظمي‌ حاج‌ ميرزا محمود دوزدوزاني‌ از عالمان‌ بزرگ‌ تبريز بود كه‌ سالها در نجف‌ اشرف‌ به‌ تحصيل‌ و تدريس‌ پرداخته‌ و شاگردان‌ بسياري‌ ـ از جمله‌ علامه‌ اميني‌(ره‌) ـ را تربيت‌ كرده‌ بود. جد پدري‌ وي‌ نيز مرحوم‌ آيت‌ الله‌ محمد حسن‌ دوزدوزاني‌ مشهور به‌ فخر العلماء بود.

 دوران‌ تحصيل‌

 آيت‌ الله‌ دوزدوزاني‌ تحصيلات‌ خود را از مكتب‌ خانه‌ آغاز كرد. پس‌ از آن‌ به‌ تحصيل‌ علوم‌ ديني‌ روي‌ آورد و تحصيلات‌ نخستين‌ خود در اين‌ زمينه‌ را در تبريز و نزد عالمان‌ و استادان‌ وارسته‌ آن‌ ديار شروع‌ كرد. با پشت‌ سر نهادن‌ بخشي‌ از دروس‌ دوره‌ سطح‌، به‌ قم‌ آمد تا از محضر عالمان‌ و استادان‌ آن‌ ديار نيز بهره‌هاي‌ بسيار ببرد.

 در قم‌ نيز تحصيلات‌ دوره‌ سطح‌ را تكميل‌ كرد و سپس‌ به‌ درس‌ خارج‌ فقه‌ و اصول‌ عالمان‌ بزرگي‌ همچون‌ امام‌ خميني‌(ره‌) پاي‌ نهاد. او با جد و جهد فراوان‌ اين‌ دوره‌ را به‌ پايان‌ برد. او در طي‌ اين‌ سالها به‌ تحصيل‌ علوم‌ عقلي‌ نيز مبادرت‌ ورزيد و از شركت‌ در جلسات‌ درس‌ اخلاق‌ استادان‌ عالم‌ و عامل‌ خود نيز غافل‌ نمي‌ماند. تدريس‌ دروس‌ فرا گرفته‌ نيز از اشتغالات‌ مهم‌ او در دوره‌ تحصيل‌ بود.

 استادان‌ و دوستان‌

 آيت‌ الله‌ محسن‌ دوزدوزاني‌ در سالهاي‌ تحصيل‌ خود به‌ محضر عالمان‌ بسيار شرفيات‌ شد. او دروس‌ مقدماتي‌ و بخشي‌ از سطوح‌ را در تبريز گذرانده‌ بود و در درس‌ شرح‌ لمعه‌ مرحوم‌ آيت‌ الله‌ حاج‌ سيد هادي‌ خسروشاهي‌ و مرحوم‌ آيت‌ الله‌ حاج‌ ميرزا جواد آقا سلطان‌ القراء حاضر مي‌شد. رسائل‌ را نيز نزد پدر و آيت‌ الله‌ سيد حسين‌ قاضي‌ طباطبائي‌ خوانده‌ بود. با ورود به‌ قم‌ در درسهاي‌ رسائل‌ و مكاسب‌ و كفآیه آيت‌ الله‌ مشكيني‌ و آيت‌ الله‌ مجاهدي‌ تبريزي‌ حضور داشت‌.

 با تكميل‌ سطح‌ به‌ درسهاي‌ خارج‌ فقه‌ و اصول‌ حضرت‌ آيت‌ الله‌ العظمي‌ امام‌ خميني‌(ره‌)، آيت‌ الله‌ العظمي‌ ميرزا هاشم‌ آملي‌(ره‌) آيت‌ الله‌ العظمي‌ شريعتمداري‌ رفت‌؛ اما عمده‌ تحصيل‌ او در اين‌ بخش‌ در نزد امام‌(ره‌) بود.

 آيت‌ الله‌ دوزدوزاني‌ در سالهاي‌ تحصيل‌ خود با طلاب‌ و فضلاي‌ بسياري‌ رابطه‌ دوستي‌ داشت‌ و درسهاي‌ آموخته‌ را با آنان‌ مباحثه‌ مي‌كرد. از جمله‌ آنها مي‌توان‌ از آيت‌ الله‌ حاج‌ آقا ميرزا حسين‌ احمدي‌ ايوقي‌ از شاگردان‌ ممتاز حضرت‌ امام‌ خميني‌ (ره‌) نام‌ برد.

 فعاليتهاي‌ علمي‌ و فرهنگي‌

 آيت‌ الله‌ دوزدوزاني‌ تا كنون‌ فعاليتهاي‌ علمي‌ و فرهنگي‌ بسياري‌ از خود بر جاي‌ نهاده‌ است‌. او كه‌ از نخستين‌ سالهاي‌ تحصيل‌، به‌ تدريس‌ كتابهاي‌ پيش‌ آموخته‌ مي‌پرداخت‌، كتب‌ دوره‌ مقدمات‌ و سطح‌ را بارها و بارها تدريس‌ كرده‌ است‌ و بيش‌ از 6 سال‌ است‌ كه‌ به‌ تدريس‌ خارج‌ فقه‌ و اصول‌ اشتغال‌ دارد. از اين‌ رهگذر شاگردان‌ بسياري‌ تربيت‌ كرده‌ كه‌ از جمله‌ آنها، حجه الاسلام‌ والمسلمين‌ حسيني‌ بوشهري‌ را مي‌توان‌ نام‌ برد.

 معظم‌ له‌ سالها درس‌ تفسير برقرار مي‌كرده‌ و در آن‌، اقوال‌ گوناگون‌ مفسرين‌ را بررسي‌ مي‌نموده‌ است‌. از فعاليهاي‌ ويژه‌ ايشان‌ در اين‌ عرصه‌، عضويت‌ در گروه‌ ممتحنين‌ حوزه‌ بوده‌ كه‌ اين‌ امر ساليان‌ فراواني‌ ادامه‌ داشته‌ است‌. اين‌ امتحانات‌ در دو بخش‌ سطح‌ و خارج‌ برگزار مي‌شود و در آن‌ وضعيت‌ علمي‌ طلاب‌ ارزيابي‌ مي‌شود. آيت‌ الله‌ دوزدوزاني‌ تا كنون‌ كتابهاي‌ فراواني‌ را تأليف‌ كرده‌ است‌؛ از جمله‌:

 1. اجود الشروح‌ در شرح‌ معالم‌ الاصول‌؛

 2. حاشيه‌ بر رسائل‌؛

 3. حاشيه‌ بر تقريرايت‌ علامه‌ نائيني‌؛

 4. تلخيص‌ امالي‌ سيد مرتضي‌؛

 5. شرح‌ مكاسب‌ مبسوط‌.

 فعاليت هاي‌ سياسي‌

 آيت‌ الله‌ محسن‌ دوزدوزاني‌ از نخستين‌ سالهاي‌ آغاز نهضت‌ امام‌ خميني‌(ره‌) همواره‌ يار امام‌(ره‌) بوده‌ است‌. كه‌ او از اعضاي‌ جامعه‌ مدرسين‌ حوزه‌ علميه‌ قم‌ است‌ در جلسات‌ مبارزاتي‌ آن‌ مركز حضور داشته‌ و بسياري‌ از اعلاميه‌هاي‌ مهم‌ آن‌ را امضاء كرده‌ است‌. او در سالهاي‌ رژيم‌ طاغوت‌، در تبريز درس‌ تفسير برگزار كرده‌ و در ضمن‌ آن‌ به‌ افشاي‌ ماهيت‌ پليد رژيم‌ شاه‌ پرداخته‌ بود كه‌ با استقبال‌ شديد مردم‌ رو به‌ رو بوده‌ است‌.

 آيت‌ الله‌ دوزدوزاني‌ پس‌ از پيروزي‌ انقلاب‌ نيز خدمات‌ شاياني‌ به‌ انجام‌ رسانده‌ است‌ كه‌ از جمله‌ آنها مي‌توان‌ سفر او به‌ تركيه‌، سوريه‌ و عربستان‌ و شركت‌ در مراسم‌ حج‌ و گفت‌ و گو با گروههاي‌ مختلف‌ و انديشمندان‌ گوناگون‌ براي‌ انتشار انقلاب‌ و افكار آن‌ را نام‌ برد.