یارا!

دلها به یاد تو می تپد و روشنی نگاه منتظران به افق خورشید ظهور توست ... ای برترین افق برای پرواز پرندگان آرزو، ای تجلی آبی ترین آسمان امید، ای منتهای برترین خیال هستی، ای آرمان همه چشم انتظاران، دنیا نیازمند ظهور توست، و قلب انسانها به شوق زیارت روی دلربای تو می تپد.
ای قلب عالم امكان، بیا و گـَرد گامهایت را توتیای چشمانمان قرار ده. بیا كه نوای دل انگیز توحیدت را با گوش جان شنواییم.

مولا جان بیا! ...
 
پس از ولادت امام زمان‏ علیه السلام به دلیل شرایط سیاسى آن دوران تولد ایشان در زیر پرده كتمان پوشیده ماند. امام حسن عسكرى‏ علیه السلام ‏تولّد فرزند خویش را جز به اصحاب خاص خود در میان ننهاد. امامت ایشان بنا به حدیثهای بسیاری بود كه از پیامبر (ص) و امامان پیشین روایت شده بود. امام زمان (عج) پس از آنكه بر بدن گرامی پدر نماز گزارد از چشم مردمان پنهان شد. سبب پنهان شدن آن حضرت این بود كه خلیفه های عباسی تصمیم به كشتن او داشتند. در روایتى ‏از كتاب غیبت، از عدّه‏ اى از اصحاب امام عسكرى نقل شده است كه‏ گفتند: "نزد امام عسكرى ‏علیه السلام گرد آمده بودیم و از وى در باره حجّت ‏و پیشواى پس از او پرسش مى ‏كردیم. در مجلس او چهل مرد حضورداشتند. عثمان بن سعید بن عمر عمرى در برابر آن‏حضرت بر پا خاست ‏و گفت: فرزند رسول خدا! مى‏ خواهم در باره مطلبى از شما سؤال كنم كه‏ خود بدان داناتر از من هستی. امام به او فرمود: بنشین عثمان! عثمان ناراحت‏ و خشمگین برخاست تا خارج شود. امّا آن‏حضرت فرمود: كسى بیرون ‏نرود. هیچ كدام از ما بیرون نرفتیم. تا پس از ساعتى كه امام، عثمان را با صداى رسا ندا داد. عثمان روى پاهایش برخاست. امام فرمود: آیا شما را به خاطر مطلبى كه آمده ‏اید، آگهى دهم؟ همه گفتند: آرى اى فرزند رسول خدا! فرمود: شما آمده ‏اید تا درباره حجّت پس از من سؤال كنید: همه گفتند: آرى. ناگهان پسرى را دیدیم مثل پاره ماه، شبیه ‏تر از هركسى به امام عسكرى! فرمود: این پس از من پیشواى شماست و جانشین ‏من بر شما. او را فرمان برید و پس از من به تفرقه دچار نشوید كه در دین ‏خویش به هلاكت افتید. بدانید كه شما پس از این روز او را نخواهید دید تا عمرش كامل گردد. از عثمان بن سعید آنچه را مى‏ گوید بپذیرید و فرمان‏ او را اطاعت كنید. كه او جانشین امام شماست و كار به دست اوست".
 
دوره امامت، چگونه آغاز شد؟

خلفاى عبّاسى بنا بر عادت معمول خویش، هر گاه فرصتى براى كشتن ‏اولیاء اللَّه مى ‏یافتند، فوراً آنها را به زهر از پاى در مى ‏آوردند. معتصم نیز، امام حسن عسكرى ‏علیه السلام را به زهر شهید كرد و سپس درصدد یافتن فرزندِ آن‏حضرت بر آمد تا او را نیز از میان بردارد و به خیال‏ خویش دنباله امامت را نیست و نابود گرداند. معتصم عده ‏اى را به خانه امام فرستاد تا هر كه و هر چه در آنجاست ‏توقیف كنند. احمد بن عبد اللَّه بن ‏یحیى بن خاقان پسر وزیر معتصم در این باره مى ‏گوید: چون امام حسن عسكرى بیمار شد. پدرم به من پیغام داد كه امام بیمار شده. آنگاه خود همان لحظه سوار شد و به دارالخلافه رفت و سپس باپنج نفر از خادمان ‏معتصم شتابان بازگشت. همه آنان ‏از افراد مورد وثوق و خواص خلیفه بودند. یكى از آنها هم "نحریر" بود. پدرم ‏به آنها دستور داده بود در خانه حسن بن على باشند و اوضاع و احوال او رازیر نظر بگیرند. همچنین در پى عده ‏اى از پزشكان فرستاده بود و به آنان ‏دستور داده بود كه در خانه امام حسن عسكرى رفت و آمد كنند و هر بام ‏وشام از او پرستارى و مراقبت كنند. چون دو روز از این ماجرا گذشت، كسى نزد پدرم آمد و به وى خبرداد كه آن‏حضرت بیمارى ‏اش شدت یافته و ضعیف شده است. پدرم ‏سوار شد و به خانه آن‏حضرت رفت و به پزشكان دستور داد بخوبى حال ‏آن‏حضرت را تحت نظر بگیرند. همچنین در پى قاضى القضات فرستاد و به‏ او دستور داد كه پیش او بیاید و ده تن از كسانى را كه به دین و امانتدارى ‏و پرهیز گارى آنان مطمئن است، انتخاب كند و با خود بیاورد. آنگاه‏ تمام آنها را به خانه امام حسن فرستاد و بدیشان تكلیف كرد كه شبانه روز همانجا بمانند. آنها در آنجا بودند تا آنكه امام حسن عسكرى ‏علیه السلام ‏درگذشت. رحلت او چند روز گذشته از ماه ربیع الاوّل سال 260 واقع‏ شد. با رحلت او سامراء یكصدا ناله بر مى ‏آورد كه ابن الرضا از دنیا رفت. خلیفه عدّه ‏اى را به خانه آن‏حضرت فرستاد تا خانه و اتاقها را بازرسى‏ كنند و هر آنچه در خانه است مهر و موم نمایند و نشان فرزند آن‏حضرت ‏را بجویند. بدین گونه قدرت جاهلى و استكبارى مى ‏كوشید، ریشه ‏هاى امامت را از بیخ بركند و حركت اصیل مكتبى را دستخوش نابودى سازد. امّا به ‏مقصود خود نایل نیامدند كه دست خداوند بر فراز دستان آنها بود. یرِیدُونَ أَن یطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَیأْبَى اللَّهُ إِلَّا أَن یتِمَّ نُورَهُ وَلَوْ كَرِهَ‏الْكَافِرُونَ؛ "خواهند پرتو خدا را با دهان هاى خویش فرو نشانند امّاخداوند چنین نخواهد مگر آنكه پرتو خویش را به انجام رساند، هر چند كه ‏كافران نا خوش دارند."
 
پنهان بودن میلاد حجّت اللَّه:

پیامبر اكرم (ص) فرمودند: مهدی از فرزندان من است، نامش نام من (م ح م د) و كنیه اش كنیه من (ابوالقاسم) می باشد، ‌در صورت و سیرت از همه كس به من شبیه تر است. برای او غیبتی است كه در آن مردم دچار حیرت می گردند و بسیاری از دسته ها و گروههای مردم، گمراه می شوند، آنگاه مانند ستاره تابانی از پرده غیبت بدر آید و زمین را پر از عدل و داد كند آن چنان كه پر از ظلم و ستم شده باشد.
 
نام امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف

  از جمله القاب شریف آن حضرت مهدی، قائم، منتظر، خاتم، حجه، صاحب و منصور است؛ كه با بیان احادیث معصومین (ع)، وجه تناسب برخی از این لقبها با وجود مباركش بیان می گردد.
  1- مهدی

 از حضرت امام جعفر صادق (ع) روایت شده است كه فرمود: هنگامی كه قائم قیام نماید، بار دیگر مردم را به اسلام دعوت می كند و به احكام از بین رفته و فراموش شده آن آشنا می گرداند و چون از جانب خداوند به امور گمشده و از میان رفته راهنمایی می شود،‌ او را مهدی می گویند.

  2- قائم

ابوحمزه ثمالی گوید: از حضرت امام محمد باقر (ع) پرسیدم: ای پسر رسول خدا! مگر همه شما ائمه، قائم به حق نیستید؟ فرمود: بلی. عرض كردم: پس چرا فقط امام زمان (ع) قائم نامیده شده است؟‌ فرمود: چون جد م امام حسین (ع) به شهادت رسید،‌ صدای ناله فرشتگان برخاست و به شدت به درگاه الهی گریستند و گفتند: پروردگارا! آیا قاتلین بهترین بندگان و زاده اشرف مخلوقات و برگزیده آفرید گانت را به حال خود می گذاری؟ خداوند به آنها وحی فرستا د كه ای فرشتگان من آرام گیرید، ‌به عزت و جلالم سوگند،‌از آنها انتقام خواهم گرفت، هر چند بعد از گذشت زمانها باشد. آنگاه پروردگار عالم، امامان از اولاد امام حسین (ع) را به آنها نشان داد و فرشتگان از دیدن آنان مسرور گشتند. ناگاه دیدند یكی از آنها ایستاده است و نماز می گزارد. خداوند فرمود: به وسیله این قائم از آنها انتقام می گیرم.

صقربن دلف می گوید به امام محمد تقی (ع) گفتم: ای فرزند رسول خدا! چرا آن حضرت را قائم می گویند؟ ‌امام در پاسخ فرمودند: زیرا آن حضرت بعد از آن كه نامش از خاطرها فراموش می شود و اكثر معتقدین به امامتش از دین خدا بر می گردند، قیام می كند.

از امام جعفر صادق (ع) نقل شده است كه فرمود: آن حضرت را به جهت این كه براساس حق قیام می كند، ‌قائم می نامند.

  3- منتظر

صقربن دلف از امام جواد (ع) پرسید: چرا آن حضرت را منتظر می گویند؟‌ فرمود: چون برای مدتی طولانی غیبت می نماید. افراد با اخلاص منتظر ظهورش خواهند بود. و اهل شك و تردید وجود  وی را انكار می كنند. و منكران چون یادی ا زاو می شود تمسخرمی كنند! كسانی كه وقت ظهور را تعیین می كنند، دروغ می گویند، ‌شتاب  كنند گان به هلاكت می رسند و آنها كه در مقام تسلیم هستند، ‌رستگاری می یابند.

  4- منصور

از امام محمد باقر (ع) روایت شده است كه آن حضرت در تفسیر آیه شریفه و من قتل مظلوما (و آن كس كه به ستم كشته شده است) فرمود: او حسین بن علی (ع) است. و در مورد بقیه آیه فقد جعلنا لولیه سلطانا فلا یسرف فی القتل انه كان منصورا (برای ولی او سلطه (حق قصاص) قرار  دادیم پس در كشتن زیاده روی نكنید چون او منصور (مورد حمایت) است)  فرمود: خداوند مهدی را منصور نامید.
 
نهی از بردن نام حضرت

 از ابوهاشم جعفری نقل است كه گوید: شنیدم حضرت امام علی النقی (ع) می فرمود: جانشین من فرزندم حسن است. ولی چگونه خواهد بود برای شما وضع جانشین او؟!
 گفتم: چرا فدایت گردم؟!
 فرمود: شما او را نمی بینید و بر شما روا نیست كه نام او را ببرید.
 گفتم: پس چگونه ا ز او یاد كنیم؟
 فرمود: بگویید حجت از آل محمد كه درود و سلام خدا بر او باد.
پیغمبر اكرم (ص) فرمودند: مهدی مردی از فرزندان من است. رنگ پوست او، رنگ نژاد عرب و اندامش چون اندام فرزندان حضرت یعقوب (ع) (قوی  و بلند قامت) است و خالی بر گونه راست او می باشد.
 
امام زمان (عج) در روایات معصومین (ع):

 علی بن جعفر از برادرش حضرت امام كاظم (ع) پرسید: تفسیر آیه «قل ارایتم ان اصبح ماوكم غورا فمن یاتیكم بماء معین» (بگو: به من خبر دهید اگر آبهای (سرزمین) شما در زمین فرو رود، چه كسی می تواند آب جاری و گوارا در دسترس شما قرار دهد؟
 ‌سوره ملك،آیه30)
 حضرت فرمود: یعنی هرگاه امام خود را از دست بدهید و دیگر او را نبینید،‌ چه خواهید كرد؟!
 
غیبت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف

 برای امام زمان (عج) دو غیبت است، غیبت صغری و غیبت كبری،  غیبت صغری از آغاز امامت آن حضرت، سال 260 شروع می شود و تا نزدیك به هفتاد سال ادامه می یابد و پس از آن غیبت كبری آغاز می شو دكه تاكنون ادامه دارد. در زمان غیبت صغری، چهار نفر نایب مخصوص، واسطه میان آن حضرت و شیعیان بودند. اسامی آنان به ترتیب زیر است:
 1-  ابوعمرو عثمان بن سعید العمری،  وی از یازده سالگی در خدمت امام هادی(ع) بوده و از طرف آن حضرت و بعد از سوی امام حسن عسكری (ع) و سپس امام زمان عجل الله  تعالی فرجه الشریف، وكالت داشته است. مدت نیابت او ازامام زمان (ع) حدود 5 سال بوده است.

 2-  ابوجعفر محمدبن عثمان العمری كه حدود 40 سال نایب امام زمان (ع) بوده و در سال 304 یا 305 هـ ق از دنیا رفته است.
 3-  ابوالقاسم حسین بن روح نوبختی كه تا سال 326 هـ ق درحدود23 سال نایب حضرت بوده است.
 4-  ابوالحسن علی بن محمد سمری، وی تا ماه شعبان سال 329 هـ ق به مدت 3 سال نایب امام زمان (ع) بوده است و چند روز قبل از وفات او این توقیع از جانب آن حضرت برایش ارسال شد:
 بسم الله الرحمن الرحیم، یا علی بن محمد السمری! اعظم الله اجر اخوانك فیك:‌ فانك میت ما بینك و بین سته ایام؛‌فاجمع امرك و لا توص الی احد، فیقوم مقامك بعد وفاتك فقد وقعت الغیبه التامه فلا ظهور الا بعد اذن  
 الله تعالی ذكره و ذلك بعد طول الامد و قسوه القلب و امتلاء الارض جوراً....... (بحارالانوار. ج 51، ص 361، ح 7، به نقل از غیبت شیخ طوسی و  كمال الدین )
 بسم الله الرحمن الرحیم. ای علی بن محمد سمری! خداوند در مرگ تو به برادرانت پاداش فراوان عطا فرماید، چرا كه تو تا شش روز دیگر خواهی مرد، پس به كارهای خود رسیدگی كن و به هیچ كس به عنوان جانشین خود وصیت منما كه غیبت كامل واقع شده است، و من ظهور نخواهم كرد مگر بعد از اذن پروردگار عالم، و این بعد از گذشت زمانهای طولانی و سنگ دل شدن مردم و پر شدن زمین از ستم خواهد بود.
 
 حفظ دین در زمان غیبت

 قال موسی بن جعفر(ع) طوبی لشیعتنا المتمسكین بحبنا فی غیبه قائمنا الثابتین علی موالاتنا و البراءه من اعدائنا، اولئك منا و نحن منهم، قد رضوا بنا ائمه و رضینا بهم شیعه و طوبی لهم،‌ هم و الله معنا فی درجتنا  
 یوم القیامه. (بحارالانوار. ج 51، ص 154، ح 4، به نقل از كمال الدین و عیون اخبارالرضا)

 حضرت امام موسی كاظم (ع) فرمود: خوشا به حال آن دسته از شیعیان ما كه در غیبت قائم ما به دوستی ما چنگ می زنند و بر محبت ما ثابت می مانند و از دشمنان ما بیزاری می جویند. آنها از ما و ما از آنها هستیم. آنها به ما به عنوان امامانشان  د لبسته اند  و ما نیز از آنها خشنود می باشیم. خوشا به حال آنان! به خدا قسم، آنان روز قیامت در درجه ما خواهند بود.  
 
فضیلت شیعیان در زمان غیبت

از حضرت عبدالعظیم حسنی نقل شده است كه گفت:‌حضرت امام جواد (ع) فرمود: بهترین كارهای شیعیان ما، انتظار فرج امام زمان است.

 ورد فی التوقیع بخط مولانا صاحب الزمان (ع) ... اكثروا الدعاء بتعجیل الفرج، فان ذلك فرجكم.... (بحارالانوار. ج 51، ص 154، ح 4، به نقل از كمال الدین و عیون اخبارالرضا)
 در توقیعی كه به خط امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف نوشته شده، آمده است: برای تعجیل فرج، بسیار دعا كنید، ‌زیرا خود دعا كردن برای تعجیل فرج، فرج است.
                   
انتظار فرج

مرحوم سید بن طاووس در كتاب مهج الدعوات از حضرت صادق (ع) روایت می كند كه آن حضرت فرمودند:

 به زودی به شبهاتی برخورد می كنید بدون این كه دسترسی به دانش و یا امام هدایت كننده داشته باشید، هیچ كس ازاین شبهه ها نجات نمی یابد، مگر آن كس كه دعا كند به دعای غریق؛ راوی پرسید: دعای غریق چیست؟‌حضرت فرمودند:

 یا الله یا رحمن یا رحیم یا مقلب القلوب ثبت قلبی علی دینك. (صحیفه مباركه مهدیه، ص 221، به نقل از مهج الدعوات، ص 396)
 زراره از امام صادق (ع) نقل كرده است كه حضرت فرمودند: چون زمان غیبت را درك كردی همواره این دعا را بخوان:

 اللهم عرفنی نفسك فانك ان لم تعرفنی نفسك لم اعرف نبیك اللهم عرفنی رسولك فانك ان لم تعرفنی رسولك لم اعرف حجتك اللهم عرفنی حجتك فانك ان لم تعرفنی حجتك ضللت عن دینی. (بحارالانوار. ج 52، ص 147-146، ح70 ، به نقل از اصول كافی و كمال الدین)
 
 توسل به امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف

 در توقیعی كه از ناحیه مقدسه امام زمان (ع) برای مرحوم شیخ مفید نوشته شده، آمده است:
 ...... انا غیر مهملین لمراعاتكم و لا ناسین لذكركم و لو لا ذلك لنزل بكم اللاواء واصطلمكم الاعداء فاتقوا الله جل جلاله.... (بحارالانوار. ج 53، ص 175،  به نقل از احتجاج طبرسی)
 ما در رعایت حال شما كوتاهی نمی كنیم و یاد شما را از خاطر نبرده ایم و اگر جز این بود،‌ از هر سو گرفتاری به شما رو می آورد و دشمنان، شما را از میان می بردند،‌ پس تقوای الهی پیشه سازید.