با نزدیک شدن به عید سعید فطر، دفاتر برخی از مراجع عظام تقلید از جمله مقام معظم رهبری و  آیات عظام صانعی، شبیری زنجانی، علوی گرگانی و مکارم شیرازی مبلغ زکات فطره و کفاره روزه سال 97 را اعلام کردند و برخی از آنها تا زمان انتشار این خبر هنوز میزان زکات فطره را اعلام نکرده اند.

در اطلاعیه های این مراجع تقلید آمده است (نظر امام خمینی(س) و آیت الله العظمی سیستانی بر اساس  رساله عملیه آنها است):

امام خمینی(س)

کفاره روزه

مساله 1660ـ‌‌ کسی که کفارۀ روزۀ رمضان بر او واجب است، باید یک بنده آزاد‌‎ ‎‌کند یا به دستوری که در مسالۀ بعد گفته می شود دو ماه روزه بگیرد، یا شصت فقیر را‌ سیر کند یا به هر کدام یک مُد که تقریباً ده سیر است طعام یعنی گندم یا جو و مانند‌‎ ‎‌اینها بدهد، و چنانچه اینها برایش ممکن نباشد، هر چند مد که می تواند به فقرا طعام‌‎ ‎‌بدهد و اگر نتواند طعام بدهد باید استغفار کند، اگرچه مثلاً یک مرتبه بگوید‌‎ ‎‌استغفرالله ‌‌و احتیاط واجب در فرض اخیر آن است که هر وقت بتواند، کفاره را‌‎ ‎‌بدهد.‌

‌‌مساله 1661ـ‌‌ کسی که می خواهد دو ماه کفارۀ روزۀ رمضان را بگیرد، باید سی و‌‎ ‎‌یک روز آن را پی در پی بگیرد و اگر بقیۀ آن پی در پی نباشد اشکال ندارد.‌

‌‌مساله 1662ـ‌‌ کسی که می خواهد دو ماه کفارۀ روزۀ رمضان را بگیرد، نباید‌‎ ‎‌موقعی شروع کند که در بین سی و یک روز، روزی باشد که مانند عید قربان، روزۀ آن‌‎ ‎‌حرام است.‌

زکات فطره

‌‌مساله 1991ـ‌‌ کسی که موقع غروبِ شب عید فطر بالغ و عاقل و هشیار است و‌‎ ‎‌فقیر و بندۀ کس دیگر نیست، باید برای خودش و کسانی که نان خور او هستند، هر‌‎ ‎‌نفری یک صاع که تقریباً سه کیلو است گندم یا جو یا خرما یا کشمش یا برنج یا ذرت‌‎ ‎‌و مانند اینها به مستحق بدهد و اگر پول یکی از اینها را هم بدهد کافی است.‌

‌‌مساله 1992ـ‌‌ کسی که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسبی هم ندارد‌‎ ‎‌که بتواند مخارج سال خود و عیالاتش را بگذراند فقیر است و دادن زکات فطره بر او‌‎ ‎‌واجب نیست.‌

‌‌مساله 1993ـ‌‌ انسان باید فطرۀ کسانی را که در غروب شب عید فطر نان خور او‌‎ ‎‌حساب می شوند بدهد؛ کوچک باشند یا بزرگ، مسلمان باشند یا کافر، دادن خرج‌‎ ‎‌آنان بر او واجب باشد یا نه، در شهر خود او باشند یا در شهر دیگر.‌

‌‌مساله 1994ـ‌‌ اگر کسی را که نان خور او است و در شهر دیگر است وکیل کند که‌‎ ‎‌از مال او فطرۀ خود را بدهد، چنانچه اطمینان داشته باشد که فطره را می دهد، لازم‌‎ ‎‌نیست خودش فطرۀ او را بدهد.‌

‎‌مساله 1995ـ‌‌ فطرۀ مهمانی که پیش از غروب شب عید فطر با رضایت‌‎ ‎‌صاحبخانه وارد شده و نان خور او حساب می شود بر او واجب است.‌

‌‌مساله 1996ـ‌‌ فطرۀ مهمانی که پیش از غروب شب عید فطر بدون رضایت‌‎ ‎‌صاحبخانه وارد می شود و مدتی نزد او می ماند واجب است، و همچنین است فطرۀ‌‎ ‎‌کسی که انسان را مجبور کرده اند که خرجی او را بدهد.‌

‌‌مساله 1997ـ‌‌ فطرۀ مهمانی که بعد از غروب شب عید فطر وارد می شود، بر‌‎ ‎‌صاحبخانه واجب نیست، اگرچه پیش از غروب او را دعوت کرده باشد و در خانۀ او‌‎ ‎‌هم افطار کند.‌

آیت الله العظمی سید علی خامنه ای

حداقل مبلغ فطریه برای هر نفر 8 هزار تومان (براساس قوت غالب گندم) و بر مبنای قوت غالب برنج هم قیمت سه کیلو برنج بر حسب نوع مصرف است.

همچنین کفاره غیر عمد روزی 2500 تومان و مبلغ کفاره عمد روزی 150 هزار تومان تعیین شده است.

آیت الله العظمی سید علی سیستانی

کفاره روزه

مسأله ۱۶۳۰ ـ در کفاره افطار روزه ماه رمضان، باید یک بنده آزاد کند، یا به دستوری که در مسأله بعد گفته می‌شود دو ماه روزه بگیرد، یا شصت فقیر را سیر کند یا به هرکدام یک مُد که تقریباً «۷۵۰» گرم است، طعام ـ یعنی گندم یا جو یا نان وو مانند اینها ـ بدهد، و چنانچه اینها برایش ممکن نباشد، باید به قدر امکان تصدّق دهد، و اگر ممکن نیست، استغفار نماید. و احتیاط واجب آن است که هر وقت بتواند، کفاره را بدهد.

مسأله ۱۶۳۱ ـ کسی که میخواهد دو ماه روزه کفاره ماه رمضان بگیرد، باید یک ماه تمام و یک روز از ماه بعد را پی‌درپی بگیرد، و همچنین بقیه ماه بعد را باید بنا بر احتیاط واجب پی‌درپی بیاورد. بله اگر مانعی پیش آید که عرفاً عذر شمردهه شود می‌تواند آن روز را نگیرد و با ارتفاع عذر دوباره ادامه دهد.

مسأله ۱۶۳۲ ـ کسی که میخواهد دو ماه روزه کفاره ماه رمضان بگیرد، نباید موقعی شروع کند که میداند در بین یک ماه  و یک روز، روزی باشد که مانند عید قربان، روزه آن حرام است، یا روزه آن واجب است.

زکات فطره

مسأله ۲۰۰۳ ـ کسی که موقع غروب شب عید فطر، بالغ و عاقل است، و بیهوش و فقیر و برده نیست، باید برای خودش و کسانی که نان‌خور او هستند، هر نفری یک صاع که گفته می‌شود تقریباً سه کیلو است از غذاهای معمول در شهرش مانند گندم یا جو یا خرما یا کشمش، یا برنج یا ذرّت به مستحق بدهد، و اگر بجای آن پول هم بدهد، کافی است، و احتیاط لازم آن است که از غذاهایی که در شهرش معمول نیست ندهد هرچند گندم یا جو، یا خرما یا کشمش باشد.

مسأله ۲۰۰۴ ـ کسی که مخارج سال خود و عیالش را ندارد و کسبی هم ندارد که بتواند مخارج سال خود و عیالش را  بگذراند، فقیر است و دادن زکات فطره بر او واجب نیست.

مسأله ۲۰۰۵ ـ انسان فطره کسانی را که در غروب شب عید فطر نان‌خور او حساب میشوند باید بدهد، کوچک باشند یا  بزرگ، مسلمان باشند یا کافر، دادن خرج آنها بر او واجب باشد یا نه، در شهر خود او باشند یا در شهر دیگر.

مسأله ۲۰۰۶ ـ اگر کسی را که نان‌خور اوست و در شهر دیگر است وکیل کند که از مال او فطره خود را بدهد، چنانچه  اطمینان داشته باشد که فطره را می دهد، لازم نیست خودش فطره او را بدهد.

مسأله ۲۰۰۷ ـ فطره مهمانی که پیش از غروب شب عید فطر وارد شده، و شب را نزد او مانده و نان‌خور او ـ هرچند موقتاً ـ  حساب می‌شود، بر او واجب است.

مسأله ۲۰۰۸ ـ فطره مهمانی که بعد از غروب شب عید فطر وارد می‌شود در صورتی که نان‌خور او حساب شود ـ بنا بر احتیاط ـ بر او واجب است و الاّ واجب نیست، و کسی را که انسان برای افطار شب عید دعوت می‌کند نان‌خور به حسابب نمی آید، و فطره‌اش بر صاحب‌خانه نیست.

آیت الله العظمی یوسف صانعی

مقدار زکات فطره تقریباً سه کیلوگرم گندم، جو، خرما، کشمش و هم چنین برنج می باشد که امروزه جزء قوت غالب است، و پرداختن قیمت هرکدام از آن ها به قیمت بازار همان محل هم کافی است و در حال حاضر قیمت سه کیلوگرم گندم در اکثر شهرهای ایران تقریباً7000 تومان و قیمت سه کیلوگرم برنج 30000 تومان می باشد که پرداخت آن مجزی و برائت ذمه با آن حاصل می شود. 

و میزان کفاره یک مد طعام تقریباً هفتصد و پنجاه گرم، که در کفّاره یا فدیه منحصراً باید به فقرا نان، گندم و امثال این دو از اطعمه داده شود و قیمت کفایت نمی کند؛ مگر آنکه پول را به او بدهد که او وکالتاً، طعام تهیّه کند و وثوق به تهیّه آن نیز داشته باشد.

مبلغ آن (قیمت گندم) در سال 1397 بابت 

کفاره غیر عمد تقریباً 2000 تومان - کفاره عمد (معادل 60 روز)120000 تومان می باشد.

آیت الله العظمی شبیری زنجانی

دفتر حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی، مبلغ ۸۰۰۰ تومان را بابت فطریه هر نفر به حساب گندم تعیین کرده است.

بر این اساس، کفاره افطار غیر عمدی برای هر روز به حساب گندم حدود ۹۰۰ گرم است که در صورت اطمینان می توان قیمت آن را به مسکین داد تا به وکالت از او برای خودش این مقدار طعام بخرد.

دفتر حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی، مبلغ ۲۰۰۰ تومان را برای کفاره افطار غیر عمدی و مبلغ ۱۲۰۰۰۰ تومان را برای افطار عمدی تعیین کرده است.

کسی که نماز عید فطر می خواند باید فطریه را پیش از نماز عید پرداخت کند و یا به این نیت کنار بگذارد ولی اگر نماز عید نمی خواند باید تا غروب روز عید فطر، زکات فطره را پرداخت کند یا کنار بگذارد.

آیت الله العظمی سید محمدعلی علوی گرگانی

طبق اعلام دفتر معظم له مبلع کفاره غیر عمد برای هر روز دو هزار تومان پول نان برای فقرا می باشد.همچنین مبلغ فطریه برای هر نفر از گندم حداقل6000 تومان است و از برنج هم به ازای هر نفر سه کیلو از برنجی که غالبا مصرف میکنند داده شود و قیمت متوسط آن 30000 تومان می باشد.

آیت الله العظمی حسین نوری همدانی

ضمن آرزوی قبولی طاعات و عبادات مومنین و مومنات: به اطلاع می رساند طبق نظر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی دامت برکاته زکات فطره برای کسانی که قوت غالب شان گندم می باشد برای هر نفر حداقل ٨٠٠٠ تومان و برای کسانی که میخواهند قیمت برنج پرداخت نمایند طبق قیمت برنج مصرفی سه کیلو گرم محاسبه گردد.

البته طبق نظر معظم له قوت غالب ملاک نمی باشد و اگر کسی بخواهد فقط قیمت گندم را بدهد کفایت می‌کند.

همچنین کفاره افطار روزه غیر عمدی برای هر نفر روزی ٢٠٠٠ تومان و کفاره افطار روزه عمدی برای هر روز ١٢٠٠٠٠ تومان می باشد.

بر مومنین لازم است برای اطلاع بیشتر از احکام زکات فطره به رساله معظم‌له مراجعه فرمایند.

آیت الله العظمی عبدالله جوادی آملی

بنابر اعلام دفتر مرجعیت علمی و دینی حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی، مبلغ فطریه برای هر نفر بر مبنای قوت غالب گندم مبلغ هشت هزار تومان (۸،۰۰۰ تومان) و بر مبنای قوت غالب برنج، قیمت سه کیلو برنج بر حسب نوع مصرف است.

همچنین مبلغ مربوط به  کفاره غیر عمد روزی 2500 تومان، کفاره عمد روزی 150 هزار تومان و حنث قسم  25 هزار تومان تعیین شده است.

 آیت الله العظمی محقق کابلی

طبق نظر مرجع عالیقدر حضرت آیت اللّه العظمی محقق کابلی(مدظله العالی) کسی که موقع غروب شب عید فطر بالغ و عاقل است و فقیر نمی باشد باید برای خودش و کسانی که نان خور او هستند به ازای هر نفر یک صاع که تقریباً سه کیلوگرم گندم، جو، کشمش، خرما، برنج و مانند این ها به عنوان زکات فطره به فقرا بدهد و ذوی الارحام و اهل علم اولویت دارند. غیر از طعام و پول سایر اجناس مانند پارچه و لباس و وسائل منزل کفایت نمی کند و اگر قیمت آن را در افغانستان از قرار هر نفر 75 (هفتاد و پنج) افغانی و در ایران 6000 (شش هزار) تومان به فقرا بدهند نیز کفایت می کند.

کسانی که قوت غالب آن ها در سال برنج است بهتر است برنج و یا قیمت آن را پرداخت نمایند.

میزان کفاره تاخیر: برای هر روز(750گرم) طعام است و اگر قیمت آن را در افغانستان 25(بیست و پنج) افغانی و در ایران 2000 (دو هزار) تومان به فقرا پرداخت نمایند و فقرا را در تهیه طعام وکیل بگیرند هم کفایت می کند.

میزان کفاره عمد: برای هر روز در افغانستان 1800 (هزار و هشتصد) افغانی و در ایران 120000 (صد و بیست هزار) تومان برای اطعام 60 نفر فقیر تعیین شده است.

کسانی که در سایر کشور های جهان زندگی می کنند اگر زکات فطره را به فقرا شیعه آن کشور ها بدهند به قیمت آنجا حساب کنند و اگر فقیر در محل شان نباشد می توانند فردی را در افغانستان و یا ایران وکیل بگیرند تا از طرف آن ها زکات فطریه شان را به نرخ افغانستان و یا ایران به فقرا بدهند.

آیت الله العظمی مکارم شیرازی

از سوی حضرت آیة‌الله العظمی مکارم شیرازی (مدّظله العالی) میزان زکات فطره و کفاره ماه مبارک رمضان مشخص و به کلیه دفاتر ایشان در سراسر کشور اعلام شد.

بر این اساس، زکات فطره امسال برای هر نفر بر مبنای قوت غالب گندم در تهران مبلغ هشت هزار تومان (8,000 تومان) و سایر شهرها مبلغ هفت هزار تومان (7,000 تومان) و بر اساس قوت غالب برنج، مبلغ بیست هزار تومان (20,000 تومان) اعلام شده است.(توجه داشته باشید طبق نظر معظم له در پرداخت زکات فطره افراد مخیرند بین پرداخت بر اساس گندم یا برنج ایرانی و یا برنج خارجی، در واقع با پرداخت هر یک از این سه بری الذمه خواهند شد ان شاء الله. در ضمن در شهرهایی که بتوان سه کیلو گندم یا سه کیلو برنج را با مبلغی کمتر از مبلغ اعلامی خریداری نمود کافی است همان مبلغ را بپردازند.)

پیش از این نیز مبلغ کفاره عمد و عذر به شرح ذیل اعلام شده بود:

کفاره عذر هر روز 2500 تومان

کفاره عمد هر روز 150,000 تومان

*جماران