جماران: در واپسین بخش از این یادداشت ها آخرین وصایای امام که در وصیت نامه الهی-سیاسی ایشان درج را مختصرا مرور می کنیم:

«بی‌تردید رمز بقای انقلاب اسلامی همان رمز پیروزی است؛ و رمز پیروزی را ملت می‌داند و نسل‌های آینده در تاریخ خواهند خواند که دو رکن اصلی آن: انگیزه الهی و مقصد عالی حکومت اسلامی؛ و اجتماع ملت در سراسر کشور با وحدت کلمه برای همان انگیزه و مقصد».

در بخش نخست، به این کلامِ مکرّر امام اشاره کرده بودیم و همگان را فراخواندیم تا میزان و کیفیت این دو عامل در برهه کنونی را در ترازو بگذارند.

مبنای این سلسله یادداشت اثبات این نکته مهم بود که اگر کشور بر اساس همین کلام امام که در قالب  کلام موجز و گویای «همه با هم» تبلور یافته حرکت کند، ناامیدی و یأس به مردم راه نخواهد یافت؛ بدین معنا که تمام مردم خود را موثر و حاضر در صحنه می بینند و ضمن تحرک و ایفای نقش در مقدرات کشور، ذره ای یأس و سرخوردگی به ذهن خود راه نخواهند داد.

امروز که توطئه ای عظیم و همه جانبه و پیچیده علیه جمهوری اسلامی تدارک دیده شده و در داخل کشور نیز اختلافات و کدورت ها مزاحم وفاق کافی و لازم جهت اداره مطلوب کشور است، محتاج آن هستیم که بار دیگر همه مردم را به میدان فرابخوانیم و از هر عمل و سخنی که گروهی از آنها را دلخور و دلزده سازد اجتناب کنیم؛ برعکس، باید از هر اتفاق کوچک و بزرگی که حس یگانگی را میان مردم تقویت کند استقبال کنیم.

در پایان این سخن، فرازی دیگر از وصیت نامه امام را حوی یک هشدار مهم، یادآور می شویم:

«از توطئه‌های مهمی که در قرن اخیر، خصوصاً در دهه‌های معاصر، و بویژه پس از پیروزی انقلاب آشکارا به چشم می‌خورد، تبلیغات دامنه‌دار با ابعاد مختلف برای مأیوس نمودن ملتها و خصوص ملت فداکار ایران از اسلام است. گاهی ناشیانه و با صراحت به اینکه احکام اسلام که 1400 سال قبل وضع شده است نمی‌تواند در عصر حاضر کشورها را اداره کند، یا آنکه اسلام یک دین ارتجاعی است و با هر نوآوری و مظاهر تمدن مخالف است، و درعصر حاضر نمی‌شود کشورها از تمدن جهانی و مظاهر آن کناره گیرند، و امثال این تبلیغات ابلهانه و گاهی موذیانه و شیطنت‌آمیز به گونه طرفداری از قداست اسلام که اسلام و دیگر ادیان الهی سر و کار دارند با معنویات و تهذیب نفوس و تحذیر از مقامات دنیایی و دعوت به ترک دنیا و اشتغال به عبادات و اذکار و ادعیه که انسان را به خدای تعالی نزدیک و از دنیا دور می‌کند، و حکومت و سیاست و سررشته‌داری بر خلاف آن مقصد و مقصود بزرگ و معنوی است، چه اینها تمام برای تعمیر دنیا است و آن مخالف مسلک انبیای عظام است! و مع‌الأسف تبلیغ به وجه دوم در بعض از روحانیان و متدینان بی خبر از اسلام تأثیر گذاشته که حتی دخالت در حکومت و سیاست را به مثابه یک گناه و فسق می‌دانستند و شاید بعضی بدانند! و این فاجعه بزرگی است که اسلام مبتلای به آن بود».

 امام دو دیدگاه را به عنوان دشمنان امیدواری مردم به اسلام و نظام دینی برمی شمارند؛ یکی تفکری را که دین را کهنه و فاقد ظرفیت کاربری در دنیای امروز می شمارد و تفکری دیگر که «متحجّرانه» به بهانه طرفداری از اسلام بیم ورود به اجتماع و رو یارویی با مسائل جدید را دارد. سخن در خصوص هر کدام از این دو تفکر که لبه های یک قیچی اند مجالی مفصل می طلبد. اما کوتاه آنکه: پایبندی به دو عامل تأکید شده توسط امام، عامل تقویت نظام جمهوری اسلامی ایران و خنثی شدن تلاش نمایندگان دو گروه یاد شده؛ و در نتیجه، حفظ امید مردم به اسلام است.