نهاد نماز جمعه، پرسابقه‌ترین نهاد اسلامی است که قدمت آن به زمان خود پیامبر مکرم اسلام می‌رسد. در اهمیت این نهاد همین بس که سوره‌ای از قرآن به نام روز برگزاری آنست و در این سوره، مردم به حضور در نمازی دعوت شده‌اند که ویژگی‌های مهمی دارد و هفته‌ای یکبار برای مجموعه مردم هر منطقه برگزار می‌شود.
یکی از ویژگی‌های نماز جمعه، یاد خدا را زنده کردن است. هم امام جمعه و هم عموم مردم نیازمند به یاد خدا بودن هستند. این نیازمندی، وسیله‌ایست برای بی‌نیاز شدن آنها از غیر خدا و روی آوردن به تلاش برای خودسازی و تهذیب نفس که شرط اول انسان واقعی شدن و انسان ماندن است.
ویژگی دیگر، آگاهی یافتن از آنچه در جامعه و جهان می‌گذرد با نگاه عمیق جمعی است. در میان مردم بودن، نگاه‌ها را جامع‌تر و تفکر را عمیق‌تر می‌کند و راه را برای رسیدن به درک منافع مشترک فراهم می‌سازد.
سومین ویژگی نماز جمعه، مطلع شدن از حال و روز خصوصی مردم است که در حاشیه تجمعاتی از قبیل نماز جمعه رخ می‌دهد. اینکه هر هفته بتوان همشهری‌ها را دید و احوالشان را پرسید و از مشکلات زندگیشان مطلع شد، به درد دل‌هایشان گوش داد و درباره موفقیت‌هایشان شنید، فرصت بسیار ارزشمندی است که با حضور در نماز جمعه به دست می‌آید.
و یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های نماز جمعه که دستاورد بسیار ارزشمندی نیز هست، تمرین برای رسیدن به درجه‌ای از تقوای الهی است که توصیه آن توسط امام جمعه، به خودش و به نمازگزاران، بخش جدائی ‌ناپذیر این فریضه اجتماعی است. اگر نماز جمعه هیچ دستاوردی غیر از تقوا نداشت، همین یک دستاورد برای سعادتمند ساختن جامعه کافی بود. وقتی امام جمعه از تقوای الهی برخوردار باشد و مردمی که هر هفته توصیه به تقوا می‌شوند با برخورداری از این امتیاز معنوی بزرگ وارد جامعه شوند و به تعامل با مردم بپردازند، همگان از دست و زبان آنان در امان خواهند بود و با ملاحظه گفتار و رفتارشان به سوی معنویت سوق داده خواهند شد.
تاسیس نهاد نماز جمعه به دستور امام خمینی در اولین فرصت ممکن بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران با این هدف صورت گرفت که با انجام این فریضه بسیار مهم، دستاورد‌های ارزشمند و گره‌گشای آن، پشتوانه‌هائی برای معنویت جامعه باشند. اگر مردم در جریان یک هفته کار و رفت و آمد و تحمل مشکلات و برخورد با ناملایمات در کشاکش زندگی روزمره دچار عوارض منفی اخلاقی و کاهش معنویت و رسوبات بداخلاقی می‌شوند، در روزهای جمعه فرصتی برای شستشوی جانهایشان از این عوارض و رسوبات را پیدا کنند و با مجهز شدن به معنویت به جامعه برگردند. در بخش تسلط بر وقایع و آنچه در جامعه و جهان می‌گذرد نیز اطلاعات واقعی را دریافت کنند تا بتوانند عالمانه و عاقلانه و دور از افراط و تفریط، با رویدادها مواجه شوند.
اگر امامان جمعه کشورمان در 44 سال اخیر با برخورداری از شرایط لازم و با حفاظت از ویژگی‌هائی که برای نماز جمعه برشمردیم، به مدیریت نهاد نماز جمعه می‌پرداختند، قطعاً امروز ما از جامعه‌ای سالم و سعادتمند برخوردار بودیم. واقعیت اینست که در موارد قابل توجهی و در زمان‌هائی امامان جمعه ما توانستند از عهده مسئولیتی که برعهده داشتند برآیند و نتایج درخشانی نیز از رهگذر این مسئولیت ‌پذیری نصیب جامعه شد که نمونه بارز آن اتحاد، همبستگی و فداکاری مثال ‌زدنی مردم نقاط مختلف کشور در دوران دفاع مقدس بود.
متاسفانه با گذشت زمان و پیدایش جنگ قدرت میان جناح‌های سیاسی کشور، عده‌ای از ائمه جمعه به جای آنکه وظیفه خاموش ساختن شیپور این جنگ را در دستور کار خود قرار دهند، خود نیز به آنها پیوستند و نقش شیپورچی را برعهده گرفتند. در سال‌های اخیر بعضی از این حضرات با بدزبانی‌هایشان، مرزهای اخلاقی را نیز پشت‌ سر گذاشته و به جای تقوای الهی، درس عبور از خط قرمزهای حرمت انسان در خطبه‌های جمعه می‌دهند! چنین بدزبانی‌هائی همیشه خطرناک است و در شرایط کنونی کشور که مردم به دلجوئی نیاز دارند و جامعه نیازمند وحدت و همدلی است خطرناک‌تر و به نفع دشمن است. این بدزبانی با تعالیم اسلام سازگاری ندارد، نماز را هم باطل می‌کند و همچون جرقه‌ایست که می‌تواند انبار باروت را شعله‌ور سازد. آیا وقت آن نرسیده است که برای تجدید حیات نماز جمعه در مورد این دسته از ائمه جمعه تجدید نظر شود؟!

*جمهوری اسلامی

  تعداد بازديدها: 515

    نسخه قابل چاپ