(پنچ) روز پس از وقوع زلزله در خوی همچنان امدادرسانی در این شهر با مشکلات و کاستی‌های فراوانی همراه است. روی خبرگزاری‌ها پر از اعداد و ارقامی است که مسئولان هلال‌احمر، استاندار و فرماندار منطقه اعلام می‌کنند؛ اما تصاویر منتشر‌شده از خوی نشان می‌دهد که مردم در سرمای زیر صفر این شهر غربی ایران روزگار سختی را سپری می‌کنند. به گونه‌ای که هر لحظه تعلل در خدمت‌رسانی درست به شهروندان گرفتار زلزله می‌تواند با اثرات جبران‌ناپذیری همراه باشد؛ آن‌هم در شرایطی که روزها و شب‌های خوی دمای زیر صفر درجه را تجربه می‌کند و مردم به دلیل تخریب خانه‌ها یا با ترس از پس‌لرزه‌های خطرناک مجبورند در خیابان‌ها روزگار بگذرانند.

اقلام ضروری مردم خوی  در  بحران

علی محبوبی خبرنگاری است که در خوی زندگی می‌کند. او گزارشی از مشاهدات میدانی‌اش در خوی را برای «شرق» ارسال کرده که به دلیل قطعی اینترنت و دسترسی نامناسب به اینترنت در خوی مجبور شد آن را پشت تلفن برای ما بخواند. آقای محبوبی در گزارشش از وضعیت بحرانی اقلام اولیه و ضروری در خوی می‌گوید و اینکه روز گذشته یک بسته نان در فروشگاه‌های خوی در صورت پیداشدن به قیمت صد هزار تومان فروخته می‌شد. او همچنین می‌گوید که فروشگاه‌های بزرگ خوی تعطیل هستند و ادامه این شرایط می‌تواند به اتمام آذوقه مردم و بحرانی بزرگ‌تر در این شهر تبدیل شود؛ اما مسئله بزرگ‌تر در‌حال‌حاضر حفظ جان مردم در برابر سرماست. روزهای خوی هم شرایطی زیر صفر را تجربه می‌کند و دما در شب‌ها عددی ترسناک‌تر را نشان می‌دهد. در این شرایط مردم به چادر مناسب برای حفاظت خود در برابر سرما نیاز دارند.

 به گفته خبرنگار «شرق» در خوی در‌حال‌حاضر مردم دو وضعیت کلی اسکانی در برابر زلزله دارند که برای هر دو به چادر نیاز دارند؛ گروه اول شهروندانی هستند که خانه‌های‌شان تخریب شده و به دلیل تخریب نمی‌توانند در خانه بمانند و گروه دوم کسانی هستند که خانه‌های‌شان تخریب نشده؛ اما از ترس پس‌لرزه‌ها مجبورند در خیابان بمانند. بعد از زلزله روز شنبه خوی چند بار دیگر با پس‌لرزه‌هایی بیش از پنج ریشتر لرزیده و این مسئله زندگی زیر سقف خانه‌ها را برای شهروندان سخت کرده است. در سوی مقابل هم نظام توزیع اقلام ضروری از سوی ستاد مدیریت بحران در منطقه فاجعه‌بار است. شهروندان زیادی چادر دریافت نکرده‌اند و توزیع‌های صورت‌گرفته هم اصلا پاسخ‌گوی نیاز شهروندان نیست. این در حالی است که به گفته این شهروند - خبرنگار حاضر در خوی جمعیت زیادی در روزهای گذشته خوی را ترک کرده‌اند و با وجود اینکه جمع زیادی در شهر زندگی نمی‌کنند؛ اما باز هم چادر و ملزومات ضروری به صورت درستی توزیع نشده است. این مسئله در روستاها وضعیت بحرانی‌تری هم به خود می‌گیرد. به گفته خبرنگار «شرق» در خوی در لحظات تنظیم این گزارش در عصر روز چهارشنبه هم تجمع‌هایی در مقابل فرمانداری خوی انجام شده که نشان می‌دهد مردم برخلاف ادعای مسئولان وضعیت مناسبی از نظر دریافت خدمات ندارند.

چرا  بازدید  سرزده؟

روز سه‌شنبه تیتر مشابهی در خبرگزاری‌های دولتی و حامی دولت به چشم می‌خورد که سفر معاون اول رئیس‌جمهور به خوی را با صفت «سرزده» توصیف کرده بودند. اینکه سفر یکی از مقام‌های ارشد اجرائی کشور به یک موقعیت بحرانی چرا باید سرزده توصیف شود، موضوعی است که چندان برای ما آشکار نیست؛ اما خروجی این سفر هم چیزی مثل بازدیدهای میدانی رئیس‌جمهور یا معاون اول از موقعیت‌های بحرانی بود. گله و شکایت از مسئولان اجرائی کشور در حالی که خودشان مقام ارشد اجرائی هستند. برای نمونه در ویدئویی که عصر همان‌ روز از این سفر «سرزده» منتشر ‌شده، آقای مخبر با عتاب به رئیس هلال ‌احمر می‌گوید که چرا درست گزارش ندادید که مردم چادر ندارند و یکی چادر مادرش را برای سرپناه استفاده کرده. 

او می‌گوید شما گزارش می‌دهید که همه‌ چیز خوب است و ما هم فکر می‌کنیم همه چیز خوب است. انتقادهای مخبر در حالی است که استاندار آذربایجان غربی نماینده دولت در این استان است که در ارتباط مستقیم با هیئت دولت قرار دارد. همچنین وزیر کشور هم از اولین روزهای حادثه به محل سفر کرده بود. به‌این‌ترتیب تصویر کلی از خدمت‌رسانی در خوی به این صورت است که با حضور وزیر کشور، استاندار، هلال‌احمر و ستاد بحران همچنان وضعیت به‌گونه‌ای است که مخبر را در مقام منتقد دولت قرار می‌دهد.

مردم نگران سرقت اموا‌لشان هستند

بنا به گزارش‌های رسیده بسیاری از شهروندان خوی این شب‌ها در اتومبیل‌های‌شان زندگی می‌کنند. نبود دسترسی مناسب به چادر و وسایل گرمایشی آنها را مجبور می‌کند دمای زیر صفر شب‌های خوی را در ماشین بگذرانند. همچنین برخی از شهروندان از ترس سرقت اموال‌شان مجبورند بساط خواب را در مقابل خانه‌ها پهن کنند. این ترس با پیچیدن شایعه ورود چند گروه سارق به شهر خوی کمی هم بیشتر شد. به‌ویژه اینکه برخی شهروندان هم شهر را ترک کرده‌اند و این فرصت را برای سودجویان فراهم می‌کند. علی محبوبی خبرنگار اهل خوی اما در این زمینه می‌گوید تا جایی که اطلاع داریم، موردی از سرقت اتفاق نیفتاده و بیشتر ترس و شایعه آن در میان مردم پیچیده. او همچنین می‌گوید که دادستان خوی از چهره‌هایی است که از روز نخست به صورت میدانی حاضر بوده و در حال رسیدگی به امور مردم و مشکلاتی از این دست است.

حساب کریم باقری مسدود شد

چند سال پیش که زلزله کرمانشاه اتفاق افتاد، چهره‌های زیادی به میدان آمدند تا به مردم کمک کنند؛ اما امسال احتمالا متأثر از اتفاقات چهار ماه اخیر کشور و فشارهایی که به سلبریتی‌ها وارد شده، خبری از کمپین‌های مختلف جمع‌آوری کمک نیست. با این حال کریم باقری روز گذشته یک شماره حساب برای جمع‌آوری کمک برای مردم خوی اعلام کرد. این پیشنهاد با حمایت چهره‌های محبوبی مانند علی دایی که اقداماتش در زلزله کرمانشاه در خاطره‌ها مانده، همراه شد و فوتبالیست‌های دیگری هم از او حمایت کردند. با این حال روز چهارشنبه خبر رسید که حساب کریم باقری مسدود شده است. او چند ساعت بعد از اعلام شماره حسابش در اینستاگرام نوشت: روز سه‌شنبه صبح در اینستاگرام شماره حسابی را در اختیار شما گذاشتم؛ ولی چند ساعت بعد حساب مسدود و غیرفعال شد. خواستم بدین وسیله از تمام کسانی که موفق به واریز کمک‌های نقدی شده‌اند و کسانی که با وجود تلاش‌های مکرر موفق نشدند، تشکر و قدردانی کنم.

*سامان موحدی‌راد خبرنگار گروه جامعه روزنامه شرق