《إِنَّ الْمُنَافِقِينَ يُخَادِعُونَ اللَّهَ وَهُوَ خَادِعُهُمْ وَ إِذَا قَامُوا إِلَى الصَّلَاةِ قَامُوا كُسَالَىٰ يُرَاءُونَ النَّاسَ وَ لَايَذْكُرُونَ اللَّهَ إِلَّا قَلِيلًا.》 (سوره نساء، آیه ۱۴۲)

منافقان و دو رویان با خدا نيرنگ مى‌كنند در حالى كه او فريب دهنده آن‌ها است (كه نمی‌گذارد به راه حق برسند) علامت آنان اين است كه چون به نماز می‌ایستند با ملال می‌ایستند و چون در انظار مردم نماز می‌خوانند ريا مى‌كنند و خدا را جز اندكى ياد نكنند. ریا کاران کسانی هستند که برای به دست آوردن پول، قدرت، مقام، شهرت و کالاهای بی‌ارزش دنیوی، با ایمان نمایی خود کلاهبرداری می‌کنند، و مردم را فریب می‌دهند! نقل شده بزرگی از اهل علم و عمل روزی به کسبه و پیشه‌وران می‌گفت: از این بترسید که مسافران غریب بر سر شما کلاه بگذارند. کسی گفت: اتفاقاً آن‌ها افراد بی‌خبر و ساده‌دلی هستند و ما می‌توانیم سر آن‌ها کلاه بگذاریم! آن بزرگ گفت: منظور من هم همین است. شما سرمایه‌ی ناچیزی از این راه فراهم می‌کنید و سرمایه بزرگ ایمان و راستی و پاکی را از دست می‌دهید. (تفسیر نمونه، ج ۴، ص ۱۷۷) منافقين و دو رویان، با خداى تعالى نیرنگ مى‌كنند، در حالى كه او با همين عمل آنان، آنان را خدعه مى‌كند و برگشت معنا به اين می‌شود كه اين منافقين با اعمالى كه ناشى از نفاقشان است يعنى با اظهار ايمان كردن در نزد مؤمنين و خود را به آنان نزديك كردن و حضور در مجالس و محافل آنان می‌خواهند خدا را (و يا به عبارتى ديگر پيغمبر و مؤمنين را) خدعه كنند تا با ايمان ظاهرى و اعمال خالى از حقيقت خود از قِبَل آنان استفاده نمايند و بيچاره ها نمی‌دانند كه آن كسى كه راه را براى اينگونه نيرنگها براى آنان باز كرده و جلوى آنان را نگرفته، همان خداى سبحان است و همين خود، خدعه اى است از خداى تعالى نسبت به ايشان و مجازاتى است در برابر سوء نيات و اعمال زشت پنهانيشان، پس نیرنگ منافقين عيناً همان خدعه خداى تعالى به ايشان است. در روایتی نقل شده که شخصی از پیامبر(صلى اللّه عليه و آله) پرسيد: نجات از عذاب فرداى قيامت در چيست؟ فرمود: نجات اين است كه با خداى تعالى نيرنگ مكنيد كه او شما را نيرنگ كند، چون هر كس با خداى تعالى نيرنگ كند او نيز با وى نيرنگ می‌كند و ايمان را از دل او می‌برد، پس در حقيقت او دارد به خودش ‍ نيرنگ می‌كند ولى نمی‌فهمد. شخصى پرسيد: خداى تعالى چگونه به وسيله بنده‌اش نيرنگ می‌شود؟ فرمود: اينطور كه به دستور خدا عمل بكند ولى منظورش ‍ غير خدا باشد كه چنين عملى شرك به خداى تعالى است و شخص رياكار در روز قيامت به چهار اسم خوانده می‌شود: به او می‌گويند: اى كافر، اى فاجر، اى حقه باز، اى زيانكار عملت بی‌نتیجه و اجرت باطل است و امروز پاداشى در برابر اعمال نيكى كه به منظور خودنمائى كردى به تو نخواهند داد، اينك پاداشت را از كسانى طلب كن كه عمل براى خوشايند آنان كردى. آرى منافقان خدا را علناً ياد می‌كنند و دم از خدا می‌زنند ولى در خلوت به ياد او نمی‌افتند (چون به خلوت می‌روند آن كار ديگر می‌كنند) و خداى عزّوجلّ در باره آن‌ها می‌فرماید:  (يراون الناس و لا يذكرون اللّه الا قليلا) و در تفسير درالمنثور آمده كه ابن منذر از على (عليه السلام) روايت كرده كه فرمود: هيچ عملى (هر قدر هم كه كوچك باشد) با تقوا كوچك نيست و چگونه ممكن است چيزى كه مورد قبول درگاه الهى است كوچك بوده باشد و خداى عزّوجلّ وعده داده كه (انما يتقبل اللّه من المتقين) خداى تعالى عمل را تنها از مردم با تقوا قبول می‌كند. (تفسیر المیزان، ج ۵، ص ۱۲۳) در مقابله و تطبیق این معنای نقل شده از امام علی(ع) می‌توان گفت: عمل منافق که حقه بازی می‌کند، هر چقدر بزرگ باشد، پشیزی در نزد خدا نمی‌ارزد.