حسین موسویان، معاون پیشین سیاست خارجی دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی و پژوهشگر و استاد فعلی دانشگاه پرینستون آمریکا در مقاله‌ای درباره ضرورت حفاظت از اماکن دیپلماتیک نوشت:
 
در پی شهادت آیت‌الله شیخ نمر باقر النمر (رضوان‌الله علیه)، رهبر شیعیان عربستان به‌دست حکومت آل‌سعود، موجی از تنفر و انزجار در افکارعمومی جهان ایجاد شد.
 
در ایران هم مقامات، علما، حوزه‌های علمیه، سازمان‌ها و گروه‌ها از تمام جناح‌ها با صدور بیانیه‌ها و برگزاری تجمعات اعتراض‌آمیز، خشم و نفرت و انزجار خود را از این اقدام ددمنشانه قرون وسطایی نشان دادند. این عکس‌العملی لازم، به‌موقع، انسانی، اسلامی و مورد پسند خدا، جهان اسلام و افکار عمومی جهانی بود.
 
در این اثناء اخبار و تصاویر حمله، به آتش کشیدن و تخریب سفارت عربستان در تهران و سرکنسولگری آن کشور در مشهد به سرعت در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های جهان منتشر شد. رییس پلیس تهران حمله‌کنندگان را «عده‌ای خودسر» خواند و جابری انصاری، سخنگوی وزارت خارجه هم گفت: وزارت امور خارجه با درک احساسات پاک مردم مسلمان کشورمان خواستار جلوگیری از هرگونه تجمع در مقابل این اماکن است. پلیس دیپلماتیک مسوولیت برخورد با هرگونه تعرض به اماکن دیپلماتیک متعلق به عربستان سعودی را بر عهده دارد و براساس وظایف ذاتی خود برای حفظ نظم عمومی و اعاده امنیت این اماکن اقدام می‌کند.
 
این نخستین‌بار نیست که به سفارت‌خانه خارجی حمله می‌شود و ممکن است آخرین آن هم نباشد چرا که عکس‌العمل مقامات در برخورد با این اقدام باعث می‌شود مردم ما متوجه نشوند که بالاخره حمله به سفارت یک کشور خارجی عملی انقلابی و پسندیده است یا اقدامی مذموم و مغایر منافع ملی. لذا با ذکر چند دلیل باید روشن کنیم که حمله به سفارت یا دیپلمات خارجی، به هر بهانه و تحت هر عنوانی، اقدامی خلاف منافع ملی ایران است و به اعتبار جهانی ایران لطمه‌های سهمگینی می‌زند.
 
1- طبق کنوانسیون‌ها و مقررات بین‌المللی، سفارتخانه‌ها و دیپلمات‌ها در کشور میزبان از مصونیت برخوردارند، ‌ برپایه توافق‌نامه‌ها و قوانین بین‌المللی که دولت ایران پذیرفته و مجلس ایران هم تصویب کرده، حکومت ما مسوول تأمین امنیت سفارت‌خانه‌ها، کنسولگری‌ها و جان دیپلمات‌ها در کشور ایران است. لذا این عمل هم نقض مقررات جهانی است و هم نقض قوانین کشور.
 
2- طبق مقررات بین‌الملل، دولت ایران باید هزینه خسارات وارده به سفارت‌خانه‌های خارجی را بپردازد. یعنی تمام هزینه‌های وارده به سفارت عربستان و سرکنسولگری این کشور باید از بیت‌المال یعنی از جیب خود مردم ایران پرداخت شود. بنابراین چنین عملی خسارت به بیت المال است.
 
3- چندین دهه است که استکبار جهانی و صهیونیسم بین‌الملل با تبلیغات وسیع سعی کرده، از ملت متمدن ایران یک تصویر غیرواقعی به دنیا ارائه دهد. ما هنوز یادمان هست که رونالد ریگان، رییس‌جمهور آمریکا نخستین رییس کشوری بود که ملت ایران را وحشی خواند. متقابلا ما هم همیشه ادعا کرده و می‌کنیم که ملت ایران، ملتی با تمدنی بزرگ و تاریخی و معتقد به برترین دین عالم یعنی اسلام است. دینی که براساس توصیه اکید مولای متقیان حضرت علی ابن ابیطالب (ع)، «اوصیکم به تقوی‌الله و نظم امرکم» شعار اول آن است. حمله و به آتش کشیدن سفارت کشور خارجی در حقیقت هم آب به آسیاب ریختن دشمنی است که سعی می‌کند ما را ملتی وحشی معرفی کند، هم مغایر توصیه سیدالوصیین (ع) مبنی بر رعایت نظم و قانون است و هم موجب لطمه به اعتبار وحیثیت دولت و ملت.
 
4- تکرار حمله به سفارت‌خانه‌های خارجی در ایران و عوامل خودسر خواندن مرتکبین آن، هم لطمه به روابط خارجی ایران است و هم شائبه ناامنی و ثبات و اقتدار نداشتن حاکمیت ایران را تقویت می‌کند. بعد از هر حادثه این‌چنینی، دشمن به افکار عمومی جهان این‌گونه تلقین کرده که یا حاکمیت ایران آن‌قدر ضعیف است که عوامل خودسر قدرت انجام هرکاری را دارند. در هر صورت چنین شائبه‌ای موجب تضعیف روابط خارجی و حاکمیت ایران نزد جامعه جهانی است. یادمان نرود که ما همیشه گفته و می‌گوییم که ایران لنگر ثبات در منطقه است.
 
اما در مورد حمله به سفارت عربستان عواقب منفی بیش از این 4 مورد است زیرا:
 
5- بلافاصله بعد ازاعدام شیخ النمر، موج محکومیت‌های جهانی علیه عربستان آغاز شد و غربی‌ها هم پیش‌تاز شدند به‌نحوی که در مقایسه با اعدام‌های سال‌های اخیر در عربستان بی‌سابقه بود و استمرار آن هم قابل پیش‌بینی بود. چنین وضعیتی به‌خوبی می‌توانست نقض حقوق بشر در عربستان را در سطح افکار عمومی جهان برجسته کند که در نتیجه آن ایران و شیعیان جهان برنده این وضع بودند. اما ساعاتی بعد از اعدام وحشیانه شیخ النمر، حمله و به آتش‌کشیدن سفارت عربستان در صدر اخبار رسانه‌های جهانی قرار گرفت و اخبار اعدام شیخ النمر و محکومیت‌های عربستان را به‌سرعت در حاشیه قرار داد و وضعیت را به نفع عربستان تعدیل کرد.
 
6- بعد از برجام به میزانی که تشنج در روابط ایران با اروپا و غرب کاهش پیدا می‌کرد، انتقادها به عربستان به‌خاطر حمایت از گروه‌های تروریستی، کشتار مردم بی‌گناه یمن و نقض حقوق بشر افزایش پیدا می‌کرد. حمله و به آتش کشیدن سفارت عربستان، این روند را تضعیف و امکان مظلوم‌نمایی نزد دول خارجی و افکار عمومی جهان را برای ریاض فراهم خواهد کرد. به‌ویژه این که نزد دول خارجی و افکار عمومی جهان، حمله و به آتش کشیدن به سفارت خارجی بی‌قید و شرط محکوم است.
 
در این نوشته کوتاه، مجال برشمردن همه عواقب منفی نیست. اما چند سخنی هم با مسوولان مربوطه:
 
براساس حقی که مردم گردن مسوولان دارند، ‌ مسوولان باید حقایق مربوط به منافع آن‌ها را با زبانی صریح و قابل درک برای آن‌ها تشریح کنند. عوامل خودسر اگر از روی اخلاص و غیرت دینی دست به این کار می‌زنند، بدانند که حمله به سفارت خارجی موجب وهن شیعه، نقض قوانین داخلی، نقض قوانین جهانی و لطمه به حیثیت و اعتبار انقلاب اسلامی و حاکمیت نظام جمهوری اسلامی است. به همین دلیل هم مقام معظم رهبری حمله به سفارت انگلیس را محکوم کردند. اگر هم عوامل خودسر نفوذی هستند که مرتکب این اعمال می‌شوند که وظیفه دستگاه‌های امنیتی است که به‌نحوی برخورد کنند که دیگر در ایران شاهد حمله به سفارت یا دیپلمات خارجی نباشیم.
 
و یک سخن هم با مردم: در چنین مواقعی تظاهرات در مقابل یک سفارت خارجی جهت نشان دادن اعتراض ملی، خشم و غیرت انقلابی - اسلامی امری مبارک و لازم است اما هم‌زمان خودتان با تشکیل دیوار مردمی مانع حمله عوامل خودسر شوید تا به جهانیان نشان دهید که ایران اسلامی ما کشور نظم و قانون و امن است و اگر پلیس هم ضعفی داشته باشد، توده مردم پرچمدار نظم و امنیت و قانون هستند. چنین نمایشی اثر حرکت اعتراضی شما بر افکار عمومی جهان را صد برابر می‌کند.
 
سید حسین موسویان

*ایسنا