رویترز نوشت: وقتی دونالد ترامپ در تابستان از عربستان خواست که برای جبران کاهش عرضه نفت ایران در نتیجه تحریم ها، بر تولید خود بیفزاید، ریاض فورا پاسخ مثبت خود را اعلام کرد. اما وقتی ترامپ ناگهان معافیت هایی به هشت کشور برای خرید نفت ایران اعطا کرد، از پیش به سعودی ها هشدار لازم را نداد. سعودی ها که از این اقدام آمریکا به علت احتمال ایجاد عرضه مازاد در بازار ناخشنودند اکنون قصد دارند تولید اوپک و متحدانش را به میزان ۱.۴ میلیون بشکه در روز معادل ۱.۵ درصد تولید جهانی کاهش دهند.

به گزارش «انتخاب»؛ یکی از منابع آگاه درخصوص سیاست انرژی عربستان به رویترز گفت: "سعودی ها به شدت از دست ترامپ خشمگین هستند. آنها دیگر به او اعتماد ندارند و مصمم به کاهش تولید هستند. آنها از معافیت ها ناخشنودند".

واشنگتن می گوید این معافیت ها برای کمک به متحدانی درنظر گرفته شده که ممکن است برای یافتن بازار جایگزین دچار دردسر شوند و به طور موقت برقرار شده اند. وزیر امور خارجه مایک پومپئو، در پنجم نوامبر گفته بود که قطع فوری صادرات نفت ایران موجب ورود شوک به بازار و جهش قیمت نفت می شود. یک منبع آگاه آمریکایی می گوید: "به هر حال مطلع شدن سعودی ها از معافیت ها چه قبل از اعلام و چه بعد باعث خشم آنها می شد". یکی از مقامات وزارت امور خارجه به ما گفت: "ما درباره ارتباطات دیپلماتیک اظهارنظر نمی کنیم".

همزمان با فشار آمریکا بر عربستان برای شفافیت درخصوص قتل خاشقجی، اعطای معافیت ها برای خرید نفت ایران به تنش در روابط آمریکا و عربستان افزوده است. یکی از کارشناسان نفتی می گوید: "سعودی ها احساس می کنند ترامپ آنها را دور زده است. آنها که تصور می کردند ترامپ تمام راهکارهای قطع صادرات نفت ایران را اجرا خواهد کرد، دست به هرکاری زدند تا تولید نفت را افزایش دهند. اما آنها از تسهیل فروش نفت ایران مطلع نشدند". وزیر نفت عربستان از پاسخ به سوال رویترز در این خصوص خودداری کرد.

از تابستان عربستان تلاش کرد اوپک و روسیه را قانع کند تا همزمان با اعمال تحریم ها یک میلیون بشکه به تولید خود بیفزایند. در ماه اکتبر بهای نفت برنت در اثر نگرانی ها از کاهش عرضه به ۸۶ دلار رسید اما اکنون این قیمت به ۶۶ دلار رسیده است. ترامپ قصد داشت پیش از انتخابات میان دوره ای، بهای نفت کاهش پیدا کند به همین دلیل در ماه نوامبر به هشت کشور معافیت ۱۸۰ روزه برای واردات نفت ایران اعطا کرد که بیش از آنچه بود که انتظار می رفت.

منابع آگاه می گویند که ولیعهد عربستان، متحد کلیدی آمریکا در خاورمیانه برای پیشبرد اصلاحاتش به نفت ۸۰ دلاری نیاز دارد. اعطای معافیت ها برای عربستان بسیار غیرمنتظره بود. در حالی که آمریکا یک محدودیت زمانی برای معافیت ها در نظر گرفته است، میزان خرید مجاز نفت توسط هر یک را معلوم نکرده و روش های پرداخت بهای نفت را نیز تسهیل نکرده که موجب پیچیده تر شدن شرایط می شود.

صادرات نفت ایران از پیک ۲.۸ میلیون بشکه ای به یک میلیون بشکه در روز رسید اما احتمال می رود این میزان به علت معافیت ها کمی افزایش یابد. نگرانی عربستان از این است که عرضه مازاد در بازار قیمت نفت به سطح ۳۰ دلاری مانند سال ۲۰۱۴ برسد. اما ابهام در میزان صادرات ایران شرایط پیش بینی نیاز بازار را برای عریستان دشوار می کند به خصوص اینکه روسیه امسال تولید خود را به شدت افزایش داد و گفت در سال ۲۰۱۹ نیز این روند ادامه دارد. برای هر تلاشی در کاهش عرضه، عربستان احتیاج دارد که همکاری روسیه را جلب کند.

گری راس، مدیر شرکت سرمایه گذاری بلک گلد می گوید: "سعودی ها ابتدا اجازه دادند قیمت به ۸۶ دلار برسد و سپس عرضه را افزایش دادند. آیا اکنون موفق خواهند شد در فصلی که تقاضا نیز ضعیف است، به اندازه کافی عرضه را کاهش دهند؟ بدون روسیه موفق نخواهند شد".

عربستان باید افزایش تولید آمریکا را نیز درنظر بگیرد که به رکورد یازده میلیون بشکه در روز رسیده و انتظار می رود سال آینده نیز افزایش یابد. با افتتاح خطوط لوله جدید، صادرات آمریکا از نیمه دوم سال ۲۰۱۹ به شدت افزایش می یابد. برخی انتظار دارند مازاد عرضه از چند ماه تجاوز کرده و به کل سال ۲۰۱۹ تسری یابد.

گروه انرژی راپیدان معتقد است: "هم اکنون که بهای نفت کمتر از آنچه هست که در نتیجه تحریم های ایران انتظار می رفت و سال آینده ذخایر نفتی بسیار بیشتر خواهد شد، لازم است تاکید کنیم که اوپک و متحدانش باید انتظار بیشتری از سونامی عرضه یک ساله در ۲۰۱۹ را داشته باشند".