اهداف سیاسی تاخیر خروج نظامیان آمریکایی در سوریه سناتور «لیندسی گراهام» پس از دیدار و مذاکره با دونالد ترامپ در کاخ سفید گفت سه شرط برای خروج نیروهای آمریکائی از سوریه مطرح کردم که هر سه شرط مورد قبول ترامپ قرار گرفته است.
1- خروج نظامیان از سوریه شتابزده نباشد و ملاحظات استراتژیک و امنیتی به طور کامل مدنظر باشد و خروج به تدریج صورت گیرد.
2- خروج از سوریه به صورتی انجام شود که ایران جای خالی آمریکا در سوریه را پر نکند و باعث تقویت موضع ایران نشود.
3- خروج نظامیان با حمایت از کردهای سوریه همراه باشد.
تقریباً بلافاصله پس از این دیدار و اعلام دیدگاههای این سناتور، ترامپ رسماً اعلام کرد برنامه خروج نظامیان آمریکائی از سوریه برای سه تا چهار ماه به تعویض میافتد و قطعاً به تدریج صورت میگیرد.
انتشار همین دو خبر به خوبی ابعاد آشفتگی و درهم ریختگی اوضاع در کاخ سفید را نشان میدهد و ثابت میکند که در اطراف ترامپ هیچ آدم کاردان و کارآمدی باقی نمانده است. این نکته از آن جهت اهمیت دارد که در طول روزهای گذشته، گروههائی از نیروهای آمریکائی مستقر در سوریه به اربیل و عین الاسد در عراق منتقل شدهاند و عملاً بحران سیاسی – امنیتی دامنهداری را در منطقه و فرامنطقه به وجود آوردهاند از یکطرف خواستههای آمریکا برای اعزام نیروهای مستقر در سوریه با مخالفت جدی و رسمی عراق مواجه شد و از سوی دیگر آمریکا بدون اعتنا به مواضع مقامات عراقی، نظامیان خود را وارد خاک عراق کرد. واشنگتن از بغداد خواسته بود با سه خواسته موافقت کند. اول انتقال نظامیان آمریکائی مستقر در سوریه به عراق، دوم استفاده مجدد نظامیان آمریکائی در سوریه در صورت نیاز و سوم همکاری ارتش عراق در عملیات نظامی مورد درخواست آمریکا در سوریه. با اینکه هر سه خواسته واشنگتن قویاً توسط عراق رد شده ولی حرکت ستونهای تانک و زره پوش و انتقال تجهیزات و نفرات ارتش آمریکا به داخل خاک عراق صورت گرفت و این اقدام خلاف قانون، خشم و اعتراض رسمی مقامات بغداد را به دنبال داشته است. مقامات عراقی از سفر غیرمنتظره و پنهانی ترامپ به استان الانبار غافلگیر شده و حاضر نشدند به درخواست رئیسجمهور آمریکا با سفربه الانبار با وی دیدار کنند که خود نشان بیاعتباری ترامپ و سردی روابط است.
مواضع ترامپ حتی در میان مقامات آمریکائی هم با اعتراض و مخالفت جدی مواجه شده و کسانی که باید مجری تصمیمات کاخ سفید باشند، همگی در صف اول مخالفین تصمیمات نسنجیده و شتابزده ترامپ قرار دارند. استعفای جیمز ماتیس وزیر دفاع و برخی دیگر از مقامات مرتبط با پرونده سوریه و هشدارهای شدیداللحن کنگره و رسانهای شدن افتضاحات کاخ سفید، گویای ناتوانی روزافزون ترامپ حتی در تعامل با حلقههای اولیه همکاران رئیسجمهور است که به وضوح نافرمانی و تقابل آشکار در تصمیمات و عملکردها را علنیتر کرده است.
با این حال، شواهدی در اختیار است که نشان میدهد حتی ترامپ هم واقعاً درصدد خروج همه جانبه و جدی از سوریه نبوده و صرفاً در حد یک اقدام نمایشی با انعکاس گسترده سیاسی – تبلیغاتی به این موضوع مینگریسته است.
در دنیای رسانه حتی درون مرزهای جغرافیائی آمریکا هم این روزها گمانه زنی و حتی اصرار به وجود اهداف سیاسی – تبلیغاتی یا چاشنی انتخابات آینده ریاست جمهوری تشدید شده و برخی رسانهها هشدار میدهند که ترامپ از امکانات و ظرفیتهای استراتژیک برای انتخابات آینده از هم اکنون استفاده ابزاری میکند ولی به عواقب و هزینههایش کمترین توجهی ندارد.
ریچارد هاس، نظریه پرداز و عضو اندیشکده روابط خارجی آمریکا معتقد است این روش غیراصولی ترامپ حتی اعتماد متحدین واشنگتن را هم به حداقل رسانده و آنها به وضوح نشان دادهاند که نمیتوانند به آمریکای ترامپ اعتماد کنند و استحکام رای و بقای کاخ سفید بر تعهداتش را باور داشته باشند. به نظر میرسد معدود همراهان باقیمانده در اطراف ترامپ هم تلاش میکنند این افتضاحات پردامنه و اشتباهات روزمره ترامپ را به نحوی مختومه کنند و یا حداقل کمرنگ سازند.
پیامدهای طبیعی چنین رفتارهای شتابزدهای هرچه باشد، اثبات آشفتگی و نابسامانی در مرکز ثقل تصمیم سازیها و تصمیمگیریهای کاخ سفید از نخستین مواردی است که محرز شده ولی هیچکس تاکنون قادر به مهار و جبران آن نبوده است.
*جمهوری اسلامی
|