در روزهای پایانی سال 1399 هجری شمسی و ماه‌های آغازین سال 2021 میلادی یکی از مهم‌ترین رویدادهای تاریخی مرتبط با روابط انسانی در شهر مقدس نجف و در جوار بارگاه مطهر امیرالمومنین حضرت علی علیه‌السلام رخ داد.
دیروز شنبه 16 اسفندماه، پاپ فرنسیس رهبر کاتولیک‌های جهان به دیدار آیت‌الله العظمی سیستانی مرجع عالی شیعیان رفت و این دو رهبر بزرگ دینی درباره مهم‌ترین مسائل مورد ابتلای ملت‌ها تبادل نظر کردند. یکی از نکات مهم این دیدار تاریخی اینست که پاپ فرنسیس در افکار عمومی نماینده مسیحیان محسوب می‌شود نه فقط کاتولیک‌ها، کمااینکه آیت‌الله سیستانی نیز نماینده مسلمانان شمرده می‌شود نه فقط شیعیان. حتی اگر به فرهنگ امروز مردم عراق مراجعه شود، این مرجع دینی علاوه بر مسلمانان، نماینده مسیحیان و پیروان تمام ادیان و اقوام موجود در عراق نیز محسوب می‌شود. توجه به این واقعیت است که دیدار این دو رهبر بزرگ دینی را به یک رویداد کم‌نظیر تاریخی تبدیل می‌کند.
نکته بسیار مهم دیگر، برگزاری این دیدار در خانه ساده و محقر آیت‌الله سیستانی است که هم برای رهبر کاتولیک‌های جهان و هم برای افکار عمومی مردم سراسر جهان که فیلم‌ها و عکس‌های این دیدار را می‌بینند بسیار پرجاذبه و درس‌آموز است. جاذبه و درسی که این خانه دارد اینست که بدون آنکه نیازی به استخدام کلمات و جملات توصیفی وجود داشته باشد، آشکارا به همه می‌فهماند که یک فکر آزاد متکی به خدا و یک اراده قوی و مصمم برای خدمت به خلق خدا می‌تواند حتی از یک خانه کوچک و ساده، بزرگ‌ترین قدرت‌های جهانی را در حمایت‌هایشان از تروریسم و شرارت و اشغال سرزمین‌های مردم ضعیف و بی‌پناه دچار شکست نماید و به پناهگاهی برای مظلومین تبدیل شود. بیانیه واتیکان در پی دیدار پاپ با آیت‌الله سیستانی که در آن تاکید شده است: «پاپ در این دیدار فرصت یافت از آیت‌الله‌العظمی سیستانی به همراه جامعه شیعیان عراقی برای مقابله با خشونت و مشکلات بزرگی که در سال‌های گذشته پیش آمده و دفاع از ضعیف‌ترین مردم و آنانی که بیشترین ظلم و ستم را دیده‌اند، تشکر و قدردانی کند» همین واقعیت را به رخ می‌کشد.
شرط عدم حضور مقامات سیاسی در این دیدار، یکی از هوشمندانه‌ترین نکات موردنظر آیت‌الله سیستانی بود که این رویداد تاریخی را از هر نوع شائبه سیاسی بودن دور نگهداشت. این اقدام، از جنس سیره عملی همیشگی این مرجع بزرگ است که حتی سیاسی‌ترین اقدامات را از رنگ و بوی سیاست رایج در جهان امروز مصون نگه می‌دارد و اجازه نمی‌دهد خدمت به خلق خدا به هرچه غیرخدائی است آلوده شود.
از اینها که بگذریم، محتوای دیدار دو رهبر دینی به‌ویژه آنچه حضرت آیت‌الله سیستانی مطرح کرده‌اند، اگر به مرحله عمل برسد می‌تواند تاریخ‌ساز باشد. تاکید بر تلاش برای رفع رنج‌های بسیاری که انسان‌ها در سرزمین‌های گوناگون متحمل شده‌اند و ظلم و سرکوب فقر و سرکوب دینی و فکری و محرومیت از آزادی‌های اصلی و فقدان عدالت اجتماعی بخصوص در این منطقه که دچار جنگ و خشونت و تحریم اقتصادی و آوارگی‌های اجباری به‌ویژه در سرزمین فلسطین هستند، محور مهم سخنان آیت‌الله در دیدار پاپ بود. این مرجع دوراندیش، به تشریح دردهای انسان عصر حاضر اکتفا نکرد و راهکار برخورد با آنها را نیز نشان داد و گفت: «قدرت‌های بزرگ باید عقل و حکمت و کنار گذاشتن زبان جنگ و اولویت دادن به منافع ملت‌ها به جای منافع شخصی و زندگی با آزادی و کرامت را ترجیح دهند». این، مهم‌ترین نکته دیدار دیروز نجف بود.
می‌دانیم که صاحبان قدرت در طول تاریخ و ازجمله امروز، حاضر به نادیده گرفتن منافع شخصی نبوده و نیستند. به همین دلیل، رهبران دینی علاوه بر اعلام مواضع خود که جنبه ناصحانه دارد، می‌توانند از رهگذر چنین دیدارهائی اقدام به ایجاد یک مرکز مشترک جهانی ادیان برای مطرح ساختن مستمر مواضع خود در حمایت از ملت‌ها و مبارزه با ظلم و فساد و تجاوز به حقوق انسان‌ها و پیگیری این خواسته‌ها کنند. این مرکز می‌تواند با استفاده از پشتوانه مردمی که از اراده ملت‌ها و پیروان ادیان به دست می‌آورد، به یک قدرت نرم جهانی تبدیل شود و در جهت ریشه‌کن ساختن ظلم و فساد و تبعیض و تجاوز به حقوق انسان‌ها موفقیت‌هائی به دست بیاورد. این، حداقل بهره‌ایست که انسانیت می‌تواند از دیدار تاریخی دو رهبر بزرگ دینی جهان معاصر نصیب خود نماید و آن را به یک دیدار تاریخ‌ساز تبدیل کند.